Trong Burnout - Phần 1, tôi đã giải thích 12 trạng thái của burnout. trong phần 2 này, tôi sẽ viết về cách tôi vượt qua burnout.
Làm gì khi nhận thấy bản thân có dấu hiệu burnout?
Disclaimer: Phần này viết về trải nghiệm cá nhân và những thứ trong này hiệu quả với tôi. Bạn nên cân nhắc để biết nó có phù hợp với mình không.
Cung cấp đủ năng lượng cho não
Những công việc trí óc đòi hỏi rất nhiều năng lượng và một lượng lớn dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác hưng phấn, thích thú cho cơ thể. Khi nồng độ đường huyết giảm quá thấp thì cơ thể sẽ thèm đồ ngọt để phục hồi đường huyết và năng lượng hoạt động. Các bạn đừng vì thấy người ta bảo giảm đường là giảm béo mà cắt đường nhé. Phải lắng nghe cơ thể mình trước.
Tôi nhớ mình đã ăn nhiều đồ ngọt (kẹo, bánh, đồ uống có đường và tất cả những thứ có vị ngọt khác) khi tôi làm việc. Mãi về sau tôi mới biết mình bị thiếu năng lượng và cơ thể chỉ đang cố làm công việc của nó mà thôi. Ích lợi của biện pháp này là bạn sẽ thấy dễ chịu rất nhanh khi miếng thức ăn đầu tiên nằm yên vị trong miệng.
Còn tác hại thì một khi bạn đã phụ thuộc vào một thứ để duy trì trạng thái cảm xúc tích cực của mình, bạn biết rằng ngày nào đó, bạn sẽ trở thành con nghiện và quá trình cai nghiện có khi còn kinh khủng hơn là burnout.
Bên cạnh đó, lượng đường cùng các chất hóa học khác trong những đồ ăn chế biến tăng một cách đột ngột vào máu sẵn sẽ khiến một vài hormones phải hoạt động nhiều, có thể dẫn tới quá tải và gây bệnh. Tôi nghĩ dùng những từ như thừa cân, béo phì, tiểu đường, máu nhiễm mỡ, huyết áp cao,... sẽ giúp bạn dễ hình dung hơn về vấn đề.
Trước những tác hại không thể gánh nổi như vậy thì tôi đã sửa chế độ ăn của mình, bổ sung thêm đường vào bữa sáng và không ngờ là nó lại hiệu quả. Lúc cần đường, tôi sẽ nhấp một ngụm cacao đường nóng trên bàn. Dùng đồ nóng sẽ giúp tôi uống đường ít lại. Từ đó tới nay, tôi không bao giờ phải dùng đồ ngọt để thấy thoải mái nữa.
Tôi sẽ không bao giờ bỏ bữa sáng vì tôi biết buổi sáng là thời gian tôi làm việc hiệu quả nhất trong ngày. Và tôi cần phải cho mình đủ năng lượng để xử lý phần lớn công việc. Một lưu ý nhỏ là nếu bạn ăn bữa sáng quá nhiều thì sẽ có khả năng bị đầy bụng và điều này khó chịu ngang với
Đi ngủ
Tôi nghĩ mình đã thiếu ngủ một thời gian dài trước khi rơi vào trạng thái burnout. Việc trở nên lo lắng, bồn chồn không rõ lý do tại sao đều là hệ quả của việc não bộ không được nghỉ ngơi đủ.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm, tôi khuyến khích bạn đọc cuốn Why you sleep của Matt Walker để hiểu thêm về quá trình tái tạo của bộ não khi bạn chìm vào giấc ngủ. Tôi nghĩ đấy được coi là điều kỳ diệu mà mẹ thiên nhiên đã ban tặng cho loài người. Ngoài ra, nếu bạn không có thời gian, bài talk Giấc ngủ là siêu năng lực của bạn - Sleep is your superpower của chú ấy trên Youtube cũng cung cấp khá nhiều thông tin hữu ích. Tôi xem video thấy hay quá nên mới đọc sách.
Nếu bạn thấy không tài nào ngủ nổi thì đây là cách mà tôi đã dùng
Điều mà tôi nhận ra là tôi khó ngủ là do suy nghĩ trong đầu quá nhiều, tim đập nhanh, hơi thở không đều nhau và hơi nông.
Đọc một cuốn sách siêu chán
Tôi sẽ kiếm một cuốn sách siêu chán và nội dung đơn giản, mở nó ra đọc khi nào tôi khó ngủ. Cách này là do tôi tự khám phá ra khi nằm mãi không ngủ được và lôi tạm một cuốn sách ra đọc để giết thời gian.
Ngồi tầm 15-30 phút là tôi có thể tập trung vào cuốn sách. Thay vì suy nghĩ lộn xộn thì giờ thì đầu chỉ có lẩm bẩm nội dung sách thôi. Một quyển sách trung tính, siêu chán. Lý do cần trung tính và siêu chán là để cuốn sách ấy không mang lại bất kỳ cảm xúc nào cho tôi. Mọi cảm xúc dù tiêu cực hay tích cực đều không có lợi cho tôi lúc này. Sau đó, tôi đã đọc nó trong đầu như tụng kinh cho tới khi mình mệt quá không đọc nổi và lăn ra ngủ.
Thiền
Tôi cũng không nhớ làm cách nào mà tôi lại tìm đến thiền, chắc do tôi từng đọc sách của thầy Thích Nhất Hạnh. Trong lúc đầu óc rối bời như này, tôi không đời nào ép mình phải ngồi khoanh chân, thẳng lưng cả. Thiền buông thư là một trong những sự lựa chọn tuyệt vời. Chỉ cần thả mình trên chiếc giường êm ái, nhắm mắt lại và bật audio hướng dẫn thiền lên là tôi đã thấy mình ổn định hơn. Ngoài ra, còn có thiền hành cũng rất thú vị. Nguồn tư liệu tôi dùng chủ yếu từ Làng Mai và kênh Youtube của thầy Minh Niệm.
Nghỉ ngơi một thời gian
Nếu bạn đang bận tâm về tài chính, tôi nghĩ bạn nên cho bản thân cơ hội được nghỉ phép vài ngày, thậm chí là cả tuần. Nghỉ việc sẽ được coi như là biện pháp cuối cùng khi bạn đã có một khoản dự trù cho chuyến nghỉ xả hơi dài ngày. Tôi đã chọn nghỉ việc, dành cho bản thân vài tháng nghỉ ngơi, nghĩ lại về trải nghiệm đã qua và lên kế hoạch mới.
Đừng cố đọc cái gì quá phức tạp trong lúc bạn đang bất ổn
Tôi ước tôi có thể gửi cho bản thân mình điều này vào thời điểm ấy. Tôi đang kiệt sức và phải ép bản thân nhồi vào đầu một đống chữ, mệt lại càng mệt và phần lớn kiến thức ấy khiến tôi choáng ngợp nhiều hơn là giúp tôi tìm ra cách giải quyết vấn đề.
Nếu có cỗ máy thời gian, tôi sẽ khuyên bản thân đọc những cuốn dễ thương, mang tính nuôi dưỡng tâm hồn như Hoàng tử bé hay bộ truyện tranh Chuyện Pape và Popo hay cuốn Khu vườn bí mật của nhà viết kịch người Anh - Frances Hodgson Burnett. Một thời gian sau khi đã ổn định trở lại thì mới đọc lên các bài nghiên cứu và sách chuyên sâu sau.
